بررسی فرونشست دشت سمنان ناشی از برداشت آب زیرزمینی

فرونشست زمین به عنوان یکی از مخاطرات طبیعی بوده که بسیاری از دشت های ایران با آن روبرو بوده و باعث تخریب مناطق مسکونی،جاده ها،پل ها،خطوط انتقال نیرو، زمین های کشاورزی، چاه ها و پیزومتر ها شده است. به طور کلی فرونشست ناحیه ای متاثر از فعالیت های انسانی مانند برداشت بی رویه آب از سفره های آب زیرزمینی و شرایط زمین شناسی می باشد که در صورت بروز میتواند آسیب های جدی به زیرساخت های اقتصادی در یک منطقه وارد کند. در چند دهه اخیر توسعه سریع کشاورزی و افزایش نیاز آبی باعث استحصال بی رویه و افت سطح آب زیرزمینی در دشت سمنان شده است. در این مقاله نحوه وقوع پدیده فرونشست منطقه ای سطح زمین در جنوب و جنوب شرق دشت سمنان و پهنه بندی این منطقه از نظر پتانسیل فرونشست زمین مورد بحث قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا داده های مربوط به 18 پیزومتر در طی دوره آماری 24 ساله از اسفند 1372 تا اسفند 1396 ، برای ترسیم منحنی هم افت و هیدروگراف واحد دشت مورد بررسی قرار گرفته است . هم چنین برای تعیین نوع و ضخامت لایه های زیرین از داده های لاگ پیزومتر ها، داده های مربوط به مطالعات ژئوتکنیک و نقشه زمین شناسی استفاده گردیده است . سپس با استفاده از داده های منحنی هم افت و اطلاعات شرایط لایه های زیرسطحی ،نقشه پتانسیل فرونشست دشت سمنان تهیه شده است. بررسی ها نشان داد که در دوره ی مذکور برداشت مداوم از آب زیرزمینی باعث افت  18/9 متری سطح آب زیرزمینی شده و شرایط را جهت تحکیم میان لایه های رسی و فرونشست زمین فراهم کرده است . نقشه پهنه بندی خطر رخداد فرونشست نشان میدهد که منطقه با پتانسیل بالای فرونشست در این دشت در بخش شمال شرقی دشت ودر محدوده جنوب و جنوب غربی شهرک صنعتی قرار دارد.

دریافت متن مقاله