تعیین حریم حفاظتی چاههای آب شرب با استفاده از مدل شبیه ساز آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت زرینگل)

تعیین حریم حفاظتی چاههای شرب روشی مؤثر جهت حفاظت و مدیریت منابع تأمین کننده آب میباشد و اهمیت به سزایی در سلامت وبهداشت عمومی دارد. لذا این پژوهش با هدف تعیین محدوده حفاظتی جهت جلوگیری و پیشگیری از آلودگی چاههای آب شرب، به وسیله ترسیم یک محدوده در اطراف چاه با استفاره از مدل ریاضی و ممانعت از توسعه و ایجاد منابع آلودگی  درداخل این محدوده صورت پذیرفته است. از این رو به منظور ترسیم حریم حفاظتی 64 حلقه چاه شرب موجود  در دشت زرین گل در استان گلستان از نرم افزار GMS7.1 استفاده شد.  برای این منظور پس از تهیه مدل مفهومی منطقه مطالعاتی، با هدف تعیین ضرایب هیدرورینامیکی آبخوان، مدلسازی در دو حالت ماندگار و غیرماندگار انجام شد .  در حالت ماندگار کالیبراسیون دریک دوره یک ماهه و در حالت غیرماندگار به مدت 5 سال با تنشهای فصلی انجام شد.  پس از اطمینان از صحت مدل تهیه شده، به منظور تعیین حریم حفاظتی چاههای آب شرب از برنامه مکان یابی ذره ای MODPATH  استفاده گردید.  پس از تهیه حریم های حفاظتی با زمانهای سیر 1، 2 ، 3 و 5 ساله برای چاه های فوق الذکر، تأثیر پارامترهای مختلف بر روی شکل و چگونگی گسترش حریم حفاظتی، مورر بحث و بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل از تحقیق معلوم گردید که مؤثرترین عامل  در تعیین شکل و حریم حفاظتی یک چاه، جهت جریان و گرادیان هیدرولیکی می باشد. به طوری که، افزایش گرادیان هیدرولیکی سبب نازکی و کشیدگی حریم حفاظتی میگردد. میزان دبی پمپاژ نیز  از دیگر عوامل مؤثر بر حریم حفاظتی می باشد. به-گونه ای که با افزایش میزان برداشت از چاه، عرض حریم حفاظتی افزایش یافته و تأثیر چندانی در طول حریم ندارد. پارامترهای دیگر از قبیل هدایت هیدرولیکی آبخوان، میزان برداشت و... در مراتب بعدی قرار میگیرند.

دریافت مقاله